Köpek Memesi Hastalığı (Hidradenitis Suppurativa): Kronik Bir Cilt Hastalğının Kapsamlı İncelemesi

Köpek memesi hastalığı, tıbbi adıyla Hidradenitis Suppurativa (HS), ter bezlerinin bulunduğu bölgelerde tekrarlayan, ağrılı nodüller, apseleler ve derin, iltihabi fistül traktları ile karakterize kronik, enflamatuar bir cilt hastalığıdır. Hastalığın halk arasındaki ismi, lezyonların köpeklerin meme dokusundaki enfeksiyonlara benzemesinden kaynaklanmaktadır. Bu makale, köpek memesi hastalığının nedenleri, evreleri, teşhisi ve güncel tedavi seçenekleri hakkında detaylı bilgiler sunmayak amacıyla hazırlanmıştır.

Köpek Memesi Hastalığı (Hidradenitis Suppurativa) Nedir?

Köpek memesi hastalığı, kıl folikülü tıkanıklığı ve sonrasında gelişen bir enflamasyon süreci ile başlar. Temel problem, kıl foliküllerinin tıkanması ve içeride biriken materyalin (keratin, ter, bakteriler) çevre dokulara yayılmasıdır. Bu durum, vücudun kendi bağışıklık sisteminin aşırı tepkisiyle birleşerek şiddetli iltihaba, ağrıya ve doku hasarına yol açar. Hastalık, ataklar ve sakin dönemlerle seyreder ve zamanla kronik, iyileşmeyen yaralara dönüşebilir. Hastalık hakkında genel bir bilgi edinmek için Wikipedia’nın sayfasını inceleyebilirsiniz: Wikipedia – Hidradenitis suppurativa

Hastalığın Belirtileri ve Yaygın Görüldüğü Bölgeler Nelerdir?

Köpek memesi hastalığı belirtileri hafif, orta ve şiddetli olarak sınıflandırılabilir. Erken dönemde, cilt altında sert, ağrılı, nohut büyüklüğünde nodüller şeklinde başlar. Zamanla bu nodüller patlayarak irin akıtabilir veya daha derinlere ilerleyerek cildin altında tünel şeklinde yollar (fistüller) oluşturabilir. İyileşme sürecinde ise siyah nokta benzeri lekeler ve skar dokusu (nedbeleşme) bırakır.

Hastalığın en sık görüldüğü bölgeler şunlardır:

  • Koltuk altları
  • Kasık ve genital bölge
  • Kalça içleri ve anüs çevresi
  • Göğüs altları
  • Meme çevresi

Köpek Memesi Hastalığının Nedenleri ve Tetikleyici Faktörler

Köpek memesi hastalığının kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik, hormonal, bağışıklık sistemi ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklandığı düşünülmektedir.

  • Genetik Yatkınlık: Vakaların yaklaşık üçte birinde aile öyküsü bulunur.
  • Hormonal Faktörler: Androjen (erkeklik hormonu) seviyeleriyle ilişkili olduğu düşünülmektedir. Ergenlik sonrası başlaması ve adet dönemlerinde alevlenmesi bu teoriyi destekler.
  • Bağışıklık Sistemi: Hastalık, bir otoenflamatuar bozukluk olarak kabul edilir.
  • Obezite: Aşırı kilo, sürtünmeyi artırarak hastalığı şiddetlendiren önemli bir tetikleyicidir.
  • Sigara: Sigara içenlerde hastalığın görülme sıklığı ve şiddeti belirgin şekilde artar.

Hastalığın Teşhisi ve Evrelemesi Nasıl Yapılır?

Köpek memesi hastalığının teşhisi, klinik bulgulara dayanır. Özel bir kan testi veya görüntüleme yöntemi yoktur. Bir dermatolog, tipik lezyonların görüldüğü bölgelere ve hastanın öyküsüne bakarak tanı koyar. Hurley Evreleme Sistemi, hastalığın şiddetini sınıflandırmak için yaygın olarak kullanılır:

  • Hurley Evre 1: Tek veya çok sayıda, birbirinden bağımsız nodül veya apse. Skar veya fistül yoktur.
  • Hurley Evre 2: Tekrarlayan nodüller ve apselerle birlikte fistül oluşumu. Lezyonlar bölgeseldir.
  • Hurley Evre 3: Tüm etkilenen bölgeyi kaplayan, çok sayıda fistülün birleşmesiyle oluşan yaygın tutulum. Sürekli akıntı ve şiddetli skarlaşma görülür.

Köpek Memesi Hastalığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Köpek memesi hastalığının kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, semptomları kontrol altına almak, atak sıklığını azaltmak ve yaşam kalitesini yükseltmek mümkündür. Tedavi, hastalığın evresine göre kişiselleştirilir.

Medikal (İlaçla) Tedaviler

  • Topikal Tedaviler: Hafif vakalarda, antibiyotikli kremler (klindamisin) kullanılır.
  • Oral Antibiyotikler: Daha şiddetli vakalarda, uzun süreli düşük doz antibiyotikler (klindamisin + rifampisin) enflamasyonu baskılamak için kullanılır.
  • Hormonal Tedaviler: Doğum kontrol hapları veya anti-androjen ilaçlar kadın hastalarda faydalı olabilir.
  • Biyolojik Ajanlar: Orta ve şiddetli HS’de, bağışıklık sistemindeki spesifik enflamatuar molekülleri hedef alan Adalimumab gibi ilaçlar tedavide çığır açmıştır.
  • Retinoidler: Ağır vakalarda, doktor kontrolünde izotretinoin veya asitretin kullanılabilir.

Cerrahi ve Diğer Tedaviler

  • Kortizon Enjeksiyonu: Şiddetli ağrılı nodüllere doğrudan enjekte edilerek hızlı bir rahatlama sağlanabilir.
  • Lazer Tedavileri: Kıl foliküllerini tahrip ederek hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir.
  • Cerrahi Drenaj: Ağrılı apseleri acil olarak boşaltmak için kullanılır ancak nüks sıktır.
  • Kökünden Cerrahi Eksizyon (Wide Excision): Hurley Evre 3 hastalarda en etkili yöntemdir. Tüm etkilenen cilt ve cilt altı doku, geniş bir şekilde çıkarılarak bölge ya primer olarak kapatılır ya da deri grefti ile onarılır. Nüks oranı, sadece drenaja göre çok daha düşüktür.

Köpek Memesi Hastalığı ile Yaşam ve Öz Bakım Önerileri

Hastalığın yönetiminde yaşam tarzı değişiklikleri kritik öneme sahiptir:

  • Kilo Kontrolü: Fazla kiloların verilmesi, sürtünmeyi ve terlemeyi azaltır.
  • Sigaranın Bırakılması: En önemli tetikleyicilerden biri olduğu için sigara mutlaka bırakılmalıdır.
  • Dar Kıyafetlerden Kaçınma: Sürtünmeyi önlemek için pamuklu, bol ve nefes alan kıyafetler tercih edilmelidir.
  • Stres Yönetimi: Stres, atakları tetikleyebilir. Meditasyon, yoga gibi teknikler faydalı olabilir.

Köpek memesi hastalığı, yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilen, ancak doğru tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kontrol altına alınabilen bir durumdur. Erken teşhis ve multidisipliner bir yaklaşım (dermatolog, plastik cerrah, psikolog) ile hastalıkla başa çıkmak mümkündür.

Op. Dr. Raşid Toksöz Kliniği İletişim Bilgileri:
Telefon: +90 542 158 59 60
Adres: Kızılırmak Mah. 1443. Cd. 1071 Usta Plaza, 25B/130, Çankaya/Ankara
E-posta: drrasidtoksoz@gmail.com

Bu makale, tıbbi bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup, reklam veya teşhis/tedavi amaçlı değildir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.