Cilt Tümörleri: Türleri, Teşhisi ve Modern Tedavi Yöntemleri

Cilt tümörleri, deride anormal hücre büyümesi sonucu ortaya çıkan ve iyi huylu (benign) ya da kötü huylu (malign) olabilen oluşumlardır. Dünya genelinde en sık görülen kanser türü olan cilt kanserleri, erken teşhis edildiğinde tamamen tedavi edilebilme oranı oldukça yüksek hastalıklardır. Bu makalede, cilt tümörlerinin nedenleri, çeşitleri, tanı süreçleri ve güncel tedavi seçenekleri hakkında kapsamlı bilgiler bulacaksınız. Unutmayın, bu bilgiler bilgilendirme amaçlı olup, profesyonel tıbbi teşhis ve tedavinin yerine geçmez.

Cilt Tümörleri Nelerdir ve Nasıl Oluşur?

Cilt tümörleri, temel olarak cildimizin üç ana katmanı olan epidermis, dermis ve hipodermiste bulunan hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla başlar. Bu kontrolsüz büyümenin arkasındaki en büyük risk faktörü, genellikle güneşten gelen veya solaryum kaynaklı ultraviyole (UV) ışınlarıdır. UV ışınları, cilt hücrelerinin DNA’sına zarar vererek mutasyona yol açar ve bu da tümör oluşumunu tetikleyebilir. Ancak, cilt tümörlerinin gelişiminde genetik yatkınlık, bağışıklık sisteminin zayıflığı, açık ten rengi, zararlı kimyasallara maruz kalma ve iyileşmeyen yaralar gibi başka faktörler de rol oynayabilir. Konu hakkında daha detaylı bilgi edinmek için Türk Dermatoloji Derneği’nin sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

Cilt Tümörlerinin Türleri: İyi Huylu ve Kötü Huylu Lezyonlar

Cilt tümörleri genellikle iyi huylu ve kötü huylu olarak ikiye ayrılır. İyi huylu tümörler vücudun diğer bölgelerine yayılmaz ve genellikle hayati risk taşımazlar. Ancak, kötü huylu tümörler, yani cilt kanserleri, erken müdahale edilmezse çevre dokulara yayılabilir (metastaz) ve hayati tehlike oluşturabilir.

İyi Huylu (Benign) Cilt Tümörleri

  • Seboreik Keratoz: Halk arasında “yaşlılık lekesi” olarak bilinen, kahverengi, siyah veya ten renginde, yüzeyi pürüzlü, yamalı görünümlü iyi huylu lezyonlardır.
  • Hemangiom: Kan damarlarının bir araya gelmesiyle oluşan, doğumda veya sonrasında ortaya çıkabilen, kırmızı renkli iyi huylu tümörlerdir.
  • Lipom: Yağ hücrelerinden kaynaklanan, yumuşak kıvamlı, deri altında yuvarlanan kitlelerdir.
  • Nevüs: Halk arasında “ben” olarak adlandırılan bu oluşumlar, genellikle zararsızdır. Ancak şekil, boyut ve renk değiştiren benler için mutlaka bir dermatolog veya plastik cerraha başvurulmalıdır.

Kötü Huylu (Malign) Cilt Kanserleri

  • Bazal Hücreli Karsinom (BCC): En sık görülen cilt kanseri türüdür. Genellikle güneşe maruz kalan bölgelerde ortaya çıkar. Yavaş büyür ve nadiren yayılır, ancak tedavi edilmezse çevredeki dokulara ciddi hasar verebilir.
  • Skuamöz Hücreli Karsinom (SCC): BCC’den sonra en sık görülen ikinci cilt kanseri türüdür. Genellikle güneşe maruz kalan bölgelerde, bazen de iyileşmeyen bir yara şeklinde kendini gösterir. Yayılma (metastaz) riski BCC’ye göre daha yüksektir.
  • Melanom: En az yaygın olan ancak en tehlikeli cilt kanseri türüdür. Benin renginde, boyutunda veya şeklinde değişiklik olarak kendini gösterebilir. Erken teşhis edilmezse hızla vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Melanom hakkında kapsamlı bilgi için Amerikan Kanser Derneği’nin kaynağını inceleyebilirsiniz: American Cancer Society – Melanoma

Cilt Tümörlerinin Teşhisi: ABCDE Kuralı ve Biyopsi

Cilt tümörlerinin erken teşhisi, tedavi başarısını doğrudan etkiler. Kendi kendine cilt muayenesi için dünya çapında kabul görmüş “ABCDE Kuralı”nı uygulayabilirsiniz:

  • A (Asimetri): Benin bir yarısı diğer yarısına benzemez.
  • B (Border – Sınır): Benin sınırları düzensiz, girintili çıkıntılıdır.
  • C (Color – Renk): Benin rengi her yerinde aynı değildir; kahverengi, siyah, kırmızı, beyaz veya mavi tonlar içerebilir.
  • D (Diameter – Çap): Benin çapı 6 mm’den büyüktür (bir kurşun kalem silgisinden büyük).
  • E (Evolving – Değişim): Benin boyutu, şekli veya rengi zamanla değişiyordur.

ABCDE kuralındaki herhangi bir uyarı işareti fark ederseniz, derhal bir uzmana başvurmalısınız. Hekiminiz şüpheli gördüğü lezyonu dermatoskop adı verilen büyütme cihazıyla inceler. Kesin tanı için ise biyopsi gerekir. Biyopsi, lezyondan küçük bir doku örneğinin alınarak patolog tarafından mikroskop altında incelenmesi işlemidir. Bu, tümörün iyi huylu mu kötü huylu mu olduğunu ve türünü belirlemedeki altın standart yöntemdir.

Cilt Tümörlerinin Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Cilt tümörlerinin tedavisi, tümörün tipine, büyüklüğüne, yerleşim yerine ve hastanın genel sağlık durumuna göre kişiselleştirilir. Tedavideki temel amaç, tümörlü dokunun tamamen çıkarılması ve nüks riskinin minimize edilmesidir.

Cerrahi Olmayan Tedavi Yöntemleri

  • Kriyoterapi (Dondurma): Özellikle erken evre bazı cilt kanserleri ve prekanseröz lezyonlarda, sıvı nitrojen kullanılarak anormal hücrelerin dondurulup yok edilmesi işlemidir.
  • Küretaj ve Elektrodesikasyon: Tümörün kazınarak (küretaj) çıkarılması ve ardından kanamanın durdurulması ve kalan hücrelerin yok edilmesi için elektrik akımı uygulanması yöntemidir.
  • Topikal Kemoterapi ve İmmünoterapi: Belirli cilt kanseri türlerinde, doğrudan lezyonun üzerine uygulanan kremler kullanılabilir.

Cerrahi Tedavi Yöntemleri

  • Eksizyonel Cerrahi: Bu yöntemde, tümör ve çevresinden bir miktar sağlam doku (cerrahi sınır) ile birlikte çıkarılır. Bu, kötü huylu cilt tümörlerinin tedavisinde en yaygın kullanılan yöntemdir. Plastik cerrahlar, bu işlemi hem kanseri tamamen temizlemek hem de estetik bir görünüm sağlamak için gerçekleştirir.
  • Mohs Mikrografik Cerrahi: Özellikle yüz gibi kritik bölgelerdeki, nüks etmiş veya sınırları belirsiz cilt kanserlerinde uygulanan ileri bir tekniktir. Tümör katman katman çıkarılır ve her katman anında mikroskop altında incelenir. Tümör hücreleri tamamen temizlenene kadar işleme devam edilir. Bu yöntem, sağlam dokunun maksimum korunmasını sağlarken en yüksek tedavi başarısını sunar. Amerikan Mohs Cerrahisi Derneği’nin sitesinden detaylı bilgi alabilirsiniz.

Cilt Tümörlerinden Korunma Yolları ve Takibin Önemi

Cilt tümörlerinin büyük bir kısmı önlenebilir. Korunmada en etkili yöntem güneşten korunmaktır:

  • Geniş spektrumlu, yüksek koruma faktörlü (SPF 30+) güneş kremi kullanın ve 2 saatte bir yenileyin.
  • Gün ortasında (10:00-16:00) güneşe direkt maruz kalmaktan kaçının.
  • Koruyucu kıyafetler, geniş kenarlı şapka ve UV korumalı güneş gözlüğü kullanın.
  • Solaryumdan kesinlikle kaçının.

Düzenli olarak kendi cilt muayenenizi yapın ve yılda bir kez bir dermatolog veya plastik cerrah tarafından profesyonel cilt muayenesi olun. Özellikle cilt kanseri öyküsü olan bireylerde bu takipler hayati önem taşır.

Cilt tümörleri konusunda erken teşhis ve doğru tedavi hayat kurtarıcıdır. Şüpheli bir lezyon fark etmeniz durumunda, deneyimli bir plastik cerrah veya dermatologa başvurmaktan çekinmeyin.

Op. Dr. Raşid Toksöz Kliniği İletişim Bilgileri:
Telefon: +90 542 158 59 60
Adres: Kızılırmak Mah. 1443. Cd. 1071 Usta Plaza, 25B/130, Çankaya/Ankara
E-posta: drrasidtoksoz@gmail.com

Bu makale, tıbbi bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup, reklam vğ teşhis/tedavi amaçlı değildir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.